اختلال شخصیت اسکیزوئید چیست؟

اختلال شخصیت اسکیزویید

اختلال شخصیت اسکیزوئید(SPD) یک اختلال مزمن و پایدار است که با انزوای اجتماعی و احساس بی­ تفاوتی نسبت به دیگران مشخص می شود. افراد مبتلا به اسکیزوئید(SPD) غالبا افرادی منزوی و سرد توصیف می شوند.

مبتلایان به اسکیزوئید(SPD) از قرار گرفتن در موقعیت های اجتماعی که نیازمند ارتباط داشتن با دیگران است اجتناب می کنند. آن ها در بیان هیجانات خود مشکل دارند و تمایلی ندارند که با دیگران روابط صمیمانه برقرار کنند.

مردان بیش از زنان به اسکیزویید مبتلا می شوند. مبتلایان به اختلال شخصیت اسکیزوئید ممکن است به افسردگی نیز دچار شوند.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولا علائم زیر را تجربه می کنند:

• با دیگران ارتباط ندارد.
• به برقراری روابط صمیمانه علاقه ندارند (یا علاقه اندکی دارند).
• خیلی کم در فعالیت های لذت ­بخش یا تفریحی شرکت می کنند
• نسبت به تایید و تشویق، و انتقاد یا طرد بی ­تفاوت هستند.
• دیگران آن ها را فردی سرد، بی­ علاقه، منزوی و کناره­ گیر توصیف می کنند.
• به شدت درون­ گرا هستند و در دنیای خیالاتشان غرق می شوند.

غالبا این اختلال در دوره کودکی، و معمولا در سال های اول دوره بزرگسالی ظاهرا می شود. علائم این اختلال ممکن است بر حوزه های مختلف زندگی، از جمله روابط خانوادگی، تحصیلی و شغلی تاثیر بگذارند.

براساس تعریف DSM-5 اختلال شخصیت اسکیزوئید«یک الگوی فراگیر از نقایص اجتماعی و بین­ فردی است که با ناراحتی شدید، کاهش توانایی برای ایجاد روابط صمیمانه، بروز تحریف های شناختی یا ادراکی، و رفتارهای عجیبی که از اوایل بزرگسالی و در زمینه های مختلفی بروز می کند همراه است».

این افراد دوستان اندکی دارند، به ندرت قرار عاشقانه می گذارند، و اغلب ازدواج نمی کنند. علائم این اختلال ممکن است کار کردن در بافت هایی را که به تعاملات اجتماعی زیاد و مهارت های میان ­فردی نیاز دارد برای آن ها دشوار سازد. مبتلایان به اسکیزوئید(SPD) ظاهرا در مشاغل فردی عملکرد بهتری دارند.

تفاوت اختلال شخصیت اسکیزوئید با اسکیزوفرنی

اگرچه اختلال شخصیت اسکیزوئید یکی از اختلالات طیف اسکیزوفرنی است و با اسکیزوفرنی و اختلال شخصیت اسکیزوتایپال نیز ویژگی های مشترکی دارد، اما میان اسکیزوئید(SPD) و این دو اختلال تفاوت های مهمی به چشم می خورد.

مبتلایان به اسکیزوئید(SPD) به ندرت پارانوئیا یا توهم را تجربه می کنند. آن ها هنگام صحبت کردن سرد و غیرصمیمی به نظر می رسند اما گفتارشان قابل پیگیری است. این در حالی است که پیگیری صحبت های افراد اسکیزوفرن کار دشواری است.

دلایل ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید

دلایل ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید مشخص نیست، هرچند گفته می شود ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز این اختلال نقش دارند. شخصیت توسط مجموعه ­ای از عوامل شکل می گیرد؛ برخی از این عوامل عبارتند از صفات و تمایلات ارثی، تجربیات دوره کودکی، سبک های فرزندپروری، تحصیلات و تعاملات اجتماعی. همه این عوامل بر بروز  اسکیزوئید(SPD) تاثیر می گذارند.

تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوئید

اگر نگران علائم خود هستید می توانید با پزشکتان مشورت کنید. پزشک علائم شما را ارزیابی کرده و هرگونه شرایط پزشکی زیربنایی را که ممکن است در بروز این علائم نقش داشته باشند چک می کند. سپس، به احتمال زیاد شما را به یک متخصص سلامت روان ارجاع می دهد.

طبق معیارهای تشخیصی DSM-5، برای دریافت تشخیص اسکیزوئید(SPD) باید حداقل چهار مورد از علائم زیر در فرد وجود داشته باشد:

• نسبت به روابط شخصی صمیمانه بی­ علاقه باشد یا از آن لذت نبرد.
• همیشه فعالیت های انفرادی را انتخاب کند.
• به رابطه جنسی بی علاقه باشد (یا علاقه اندکی داشته باشد).
• از فعالیت های مختلف لذت اندکی برد.
•  هیچ دوست صمیمی به غیر از اعضای خانواده­اش نداشته باشد.
• نسبت به انتقاد یا تحسین بی­ تفاوت باشد.
• از نظر عاطفی به دیگران وابسته نباشد و هیجاناتش را بیان نکند.

اختلال شخصیت اسکیزوئید غالبا توسط روانپزشک یا یک متخصص سلامت روان که در حوزه تشخیص و درمان اختلالات شخصیت آموزش دیده است ، تشخیص داده می شود. پزشکان عمومی غالباً آموزش لازم برای تشخیص این نوع اختلالات را دریافت نکرده اند؛ به خصوص که این بیماری بسیار نادر است و اغلب با سایر اختلالات روانی اشتباه گرفته می شود.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید به ندرت خودشان برای درمان رجوع می کنند. درمان این اختلال غالبا زمانی شروع می شود که به بسیاری از حوزه های زندگی فرد آسیب جدی وارد شده است.

درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید

درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید ممکن است چالش ­برانگیز باشد. افراد مبتلا به این اختلال غالباً به دنبال درمان نیستند و ممکن است با رواندرمانی شدیدا مخالفت کنند زیرا برقراری ارتباط با درمانگر برایشان دشوار است. انزوای اجتماعی، که یکی از ویژگی های اسکیزوئید(SPD) به شمار می آید، دریافت حمایت و کمک را برای آن ها مشکل تر می سازد.

ممکن است برای درمان برخی از علائم اختلال شخصیت اسکیزوئید، مانند اضطراب و افسردگی، از دارو استفاده شود. دارو درمانی معمولا همراه با سایر گزینه های درمانی، مانند درمان روان پویشی و درمان شناختی-رفتاری (CBT) یا گروه درمانی، بکار برده می شود. CBT به افراد مبتلا به اسکیزوئید(SPD) کمک می کند افکار و رفتارهای مشکل ­سازشان را شناسایی کنند و مهارت مقابله­ ای جدیدی بیاموزند. گروه درمانی نیز برای تمرین مهارت­ های میان ­فردی مفید است.

شرکت در درمان های فردی برای مبتلایان به اسکیزوئید(SPD) بسیار دشوار است زیرا به تعامل اجتماعی زیادی نیاز دارند. چنین درمان هایی زمانی مفید خواهند بود که درمانگر مراقب باشد بیش از حد به مراجع نزدیک نشود، و مراجع را با فشار و نیازهای هیجانی شدید مواجه نسازد.

اگر علائم اختلال شخصیت اسکیزوئید را دارید ممکن است احساس کنید حفظ این اختلال بهتر از درمان آن است. حتی اگر معمولا تنهایی را ترجیح می دهید باید بدانید که مبتلایان به اسکیزوئید(SPD) به احساس تنهایی و انزوا دچار می شوند. شما می توانید برای بهبود وضعیت خود کاری کنید و به دنبال دریافت کمک حرفه ای باشید.

سعی کنید به یک گروه اجتماعی تفریحی بپیوندید. چون برقراری روابط صمیمانه برای مبتلایان به اسکیزوئید(SPD) چالش  برانگیز است، شاید راحت ­تر باشید که با دیگران ارتباط شغلی و تفریحی برقرار کنید. این راه بسیار خوبی است که به شما کمک می کند بدون هیجان زده شدن، روابط اجتماعی را تجربه کنید.

اگر هم عزیزی دارید که ظاهرا به اختلال شخصیت اسکیزوئید مبتلاست، می توانید با اجتناب از قضاوت کردن، صبور بودن و تشویق او برای مراجعه به یک روانشناس یاریش دهید. هرگز او را مجبور نکنید در فعالیت ها یا روابطی شرکت کند که ناراحت یا برانگیخته اش می کنند. به جای این کار سعی کنید فعالیت های بیابید که بتوانید بدون سرمایه گذاری هیجانی زیاد، آن ها را با کمک هم انجام دهید.

گردآورنده:محدثه موهبت